Κλάδεμα καλείται η οποιαδήποτε αφαίρεση ζωντανών τμημάτων ενός φυτού.
Υπάρχουν τα θερινά κλαδέματα και τα χειμερινά .
Τα κλαδέματα που γίνονται κάθε χρόνο και έχουν σκοπό την ρύθμιση της παραγωγής λέγονται κλαδέματα καρποφορίας.
ΚΛΑΔΕΜΑ ΚΑΡΠΟΦΟΡΙΑΣ
Το κλά.δεμα της αμπέλου γίνεται, κατά κανόνα, κάθε έτος και απαιτεί ο κλαδευτής πέρα από τη δεξιοτεχνία, να σκέφτεται και να κρίνει πριν από οποιαδήποτε ενέργειά του.
Αυτό είναι απαραίτητο για:
α. Να ισορροπήσει την παραγωγή με τη βλάστηση σε συνδυασμό με την ηλικία και την ευρωστία_του πρέμνου στη-μελετώμενη περιοχή.
β. Να ρυθμίσει την παραγωγή έτσι ώστε να μην υπάρχει μεγάλη διακύμανση. μεταξύ των ετών, όπως συμβαίνει στα ακλάδευτα πρέμνα.
γ. Να βελτιώσει την ποιότητα της παραγωγής (περιεκτικότητα σε σάκχαρα και οξέα), τις διαστάσεις των σταφυλιών και των ραγών, καθώς
και την εμφάνιση τους (σταφύλια αραιά ή πυκνά στην περίπτωση των επιτραπέζιων).
δ. Να διατηρήσει το σχήμα.
Το κλάδεμα καρποφορίας ανάλογα με το μήκος των παραγωγικών μονάδων (κεφαλές, αμολυτές) διακρίνεται σε βραχύ, μακρό και μικτό
- Βραχύ κλάδεμα. Στο κλάδεμα αυτό διατηρούνται κεφαλές μέχρι 3 οφθαλμών. Ο αριθμός των κεφαλών που αφήνονται εξαρτάται από την ισχύ
και την ηλικία του πρέμνου και τις οικολογικές συνθήκες.
- Μακρό κλάδεμα. Σ' αυτό αφήνονται αμολυτές των 5 έως 7 ή και περισσοτέρων οφθαλμών.
- Μικτό κλάδεμα. Σ' αυτό αφήνονται κεφαλές μέχρι 3 οφθαλμών και αμολυτές με
περισσότερους των 4 οφθαλμών.
Η επιλογή ενός κλαδέματος (βραχύ, μακρό ή μικτό) και του μήκους που δίνουμε σε κάθε καρποφόρο μονάδα (κεφαλή ή αμολυτή), επιτρέπουν μια διακύμανση σε ευρέα όρια του όγκου παραγωγής που θα προκύψει (δυναμικού όγκου παραγωγής).
Κριτήρια επιλογής κληματίδων που θα κλαδευτούν
Για την επιλογή των κληματίδων που θα κλαδέψουμε μας ενδιαφέρει να :
n είναι υγιείς (γερές). Δεν κρατάμε για κλάδεμα κληματίδες που έχουν προσβληθεί τραύματα (από χαλάζι,από εχθρούς και ασθένειες ή έχουν εξωτερικά καλλιεργητικά εργαλεία).
n έχουν καλή ξυλοποίηση. Το χρώμα των κληματίδων να είναι το χαρακτηριστικό της ποικιλίας, να παρουσιάζουν αντίσταση στη συστροφή, εύκολη αποκόλληση του φλοιού.
n έχουν κανονική ζωηρότητα. Κανονικό μήκος και πάχος κληματίδας και μήκος μεσογονατίου διαστήματος. Αποφεύγονται οι κληματίδες με πολύ μεγάλα η πολύ κοντά μεσογονάτια διαστήματα
Επίσης πρέπει να αναφέρουμε ότι οι "κοντόκομπες" και μέσου πάχους κληματίδες καρποφορούν καλύτερα και δίνουν αφθονότερη παραγωγή.
n έχουν Θέση και κατεύθυνση που να εξασφαλίζουν τη διατήρηση τον σχήματος, την ισορροπία φορτίου-βλάστησης και την καλή διευθέτηση τον φυλλώματος.
n υπάρχει πρακτικά ίδια περίπου απόσταση από το έδαφος των καρποφόρων μονάδων, ώστε ο φωτισμός τον φυλλώματος να είναι καλύτερος και να διευκολύνονται η αντιμετώπιση των ασθενειών και οι καλλιεργητικές εργασίες.
Κλάδεμα καρποφορίας ( Προσδιορισμός του φορτίου)
Πριν αρχίσουμε το κλάδεμα ενός πρέμνου μελετάμε την υφισταμένη κατάσταση .'Ετσι, η συμπεριφορά του πρέμνου στο κλάδεμα καρποφορίας του περασμένου έτους (φορτίο που αφήσαμε) θα μας βοηθήσει στον καθορισμό του φορτίου. Μπορούμε να διακρίνουμε τις εξής περιπτώσεις:
Α) Οι οφθαλμοί που αφέθηκαν κατά το προηγούμενο κλάδεμα βλάστησαν και έδωσαν χονδρές κληματίδες, μεγάλου μήκους και καλά ωριμασμένες. Επιπλέον βλάστησαν και κοιμώμενοι οφθαλμοί και έδωσαν λαίμαργους. Η εικόνα αυτή δηλώνει ότι το προηγούμενο κλάδεμα ήταν αυστηρό και επομένως πρέπει να αυξήσουμε το φορτίο. Αυτό Θα γίνει είτε αφήνοντας δύο κεφαλές στον ίδιο βραχίονα είτε μία αμολυτή 5-10 οφθαλμών.
Β) Οι οφθαλμοί που αφέθηκαν δε βλάστησαν όλοι, οι κληματίδες είναι λεπτές, κοντές και δεν υπάρχουν λαίμαργοι. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μειώσουμε το φορτίο κλαδεύοντας πιο αυστηρά "σφιχτά" ή αφαιρώντας μερικές κεφαλές.
Η αφαίρεση κεφαλών και κληματίδων γίνεται με το σκεπτικό να ανοίγει το κιίπελλο και να διατηρείται το σχήμα. Βέβαια κατά προτεραιότητα αφαιρούνται οι ασθενικές (λεπτές) κληματίδες και εκείνες που απομακρύνονται από τον άξονα του κυπέλλου.
Γ) Όλοι οι οφθαλμοί τους οποίους αφήσαμε με το κλάδεμα τον προηγουμένου έτους, βλάστησαν και οι κληματίδες έχουν κανονικό πάχος, μήκος και το χαρακτηριστικό χρώμα της ποικιλίας. Αυτό σημαίνει ότι το φορτίο πρέπει να είναι το ίδιο με αυτό του περασμένου έτους.
Εποχή κλαδέματος
Το κλάδεμα είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο, γιαυτό συνήθως ο χρόνος κλαδέματος αποφασίζεται από τον αμπελουργό ανάλογα με τα εργατικά χέρια που διαθέτει και τον προγραμματισμό των εργασιών του. Ομως θα πρέπει να επισημανθούν μερικές χρήσιμες διαπιστώσεις.
Οταν σε μια περιοχή ενδημούν βακτηριακές ασθένειες συνιστάται κλάδεμα τον χειμώνα (αρχές Ιανουαρίου).
Για την αποφυγή των μολυσμάτων της Ευτυπίωσης θα πρέπει το κλάδεμα, αν είναι δυνατόν, να γίνεται αργά προς το τέλος Φεβρουαρίου-αρχές Μαρτίου (λίγο πριν την ΄Εναρξη της δακρυόρροιας.
Επίσης θα πρέπει να επισημανθεί ότι το όψιμο κλάδεμα καθυστερεί την εκβλάστηση.
Κλάδεμα vεαpώv φυτών.
Στα πρώτα χρόνια της ζωής των φυτών ακόμη και ένα μικρό φορτίο θεωρείται υπερβολικό. Το φυτό στα πρώτα χρόνια της ζωής του 8α πρέπει να οικοδομήσει τα μόνιμα τμήματά του και επομένως η παραγωγή δρα ανταγωνιστικά προς αυτό. Ετσι κατά τα πρώτα χρόνια, θα πρέπει να αφαιρούνται οι ταξιανθίες.
Την πρώτη χρονιά αφαιρούνται όλες, τη δεύτερη οι περισσότερες και ούτω καθ'εξής. Πολλές φορές ιδιαίτερα σε αμπελώνες επιτραπέζιων σταφυλιών υπερβολικό φορτίο κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του αμπελώνα υποθηκεύει το μέλλον των φυτών και υποβαθμίζει την ποιότητα της παραγωγής.
Θερινά κλαδέματα
Είναι οι επεμβάσεις που γίνονται κατά τη διάρκεια της βλαστικής περιόδου. Με τα θερινά κλαδέματα επιδιώκουμε την διόρθωση σφαλμάτων που έγιναν κατά το χειμερινό κλάδεμα και την βελτίωση των συνθηκών καλλιέργειας με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας της παραγωγής.
Θερινά κλαδέματα
Είναι οι επεμβάσεις που γίνονται κατά τη διάρκεια της βλαστικής περιόδου. Με τα θερινά κλαδέματα επιδιώκουμε την διόρθωση σφαλμάτων που έγιναν κατά το χειμερινό κλάδεμα και την βελτίωση των συνθηκών καλλιέργειας με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας της παραγωγής.
Τα Θερινά κλαδέματα είναι : το βλαστολόγημα, το κορυφολόγημα, το ξεφύλλισμα, το αραίωμα βοτρύων, η χαραγή και η δακτυλίωση
ΒΛΑΣΤΟΛΟΓΗΜΑ /
Το βλαστολόγημα αφορά στην αφαίρεση διογκωμένων οφθαλμών ,βλαστών στα πρώτα στάδια ανάπτυιξής τους. Συνήθως οι αφαιρούμενοι βλαστοί είναι άγονοι και δεν είναι χρήσιμοι για τη διαμόρφωση του κλήματος και το επόμενο χειμερινό κλάδεμα. Είναι όμως δυνατόν να γίνει αφαίρεση γονίμων βλαστών που είναι κακοσχηματισμένοι η που η θέση τους είναι τέτοια ώστε να παρεμποδίζουν την ανάπτυξη άλλων βλαστών.
. Εποχή και τρόπος πραγματοποίησης του βλαστολογήματος
Το βλαστολόγημα έχει σκοπό να προσαρμόσει τη βλάστηση στις συνθήκες του περιβάλλοντος και στην εφαρμοζόμενη. καλλιεργητική_ τεχνική Επίσης έχει σκοπό να συμπληρώσει το προηγούμενο χειμερινό κλάδεμα και να προετοιμάσει το επόμενο. Η έγκαιρη και σωστή εφαρμογή του συμβάλλει στην καλύτερη διατροφή των βλαστών που απομένουν καθώς και των σταφυλών που αυτοί φέρουν. Επειδή όμως αυτό στοχεύει στην εξοικονόμηση υγρασίας και θρεπτικών στοιχείων στο κλήμα, πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν νωρίτερα όχι όμως πριν ξεχωρίσουν οι ταξιανθίες (όταν οι βλαστοί έχουν τουλάχιστον 5 φύλλα και μήκος από 10-15 cm έως 30-35 cm δηλαδή κατά την περίοδο Απριλίου με μέσα Μαϊου και γενικά πριν την άνθηση).΄Ετσι και τα φύλλα των βλαστών που αφαιρούνται δεν έχουν συμπληρώσει την ανάπτυξή τους και φωτοσυνθέτονν ελάχιστα ή καθόλου, δηλαδή πρόκειται για παρασιτα του κλήματος των οποίων η αφαίρεση θα ωφελήσει τους βλαστούς που απομένουν. Εάν η πραγματοποίηση του βλαστολογήματος καθυστερήσει, τότε αφαιρούνται φύλλά ικανά να φωτοσυνθέτουν, για τα οποία το κλήμα κατανάλωσε προϊόντα φωτοσννθέσεως, νερό και ανόργανα στοιχεία δηλαδή θα γίνει ζημιά στο κλήμα.
Ανάλογα με τη θέση των βλαστών που πρόκειται να αφαιρεθούν, διακρίνεται σε βλαστολόγημα τον κορμού, των βραχιόνων και των καρποφόρων μονάδων.
Το βλαστολόγημα αρχίζει με αφαίρεση των βλαστών από τον κορμό δηλαδή λαίμαργων που βγαίνουν είτε από το υποκείμενο, είτε από το εμβόλιο. Στη συνέχεια γίνεται
αφαίρεση αυτών που βγαίνουν κοντά στους βραχίονες και οι οποίοι δε θα μας χρησιμεύσουν στο χειμερινό κλάδεμα, των κακοσχηματισμένων και αραίωμα των διπλών ή τριπλών (προέρχονται από τη βλάστηση δύο ή τριών αξόνων του οφθαλμού) μετά την εμφάνιση των βοτρύων. Βέβαια. κατά το βλαστολόγημα στους βραχίονες και τις καρποφόρες μονάδες δεν αφαιρούνται όλοι οι βλαστοί που δεν έχουν σταφύλι διατηρούνται μερικοί για να βοηθήσουν με το φύλλωμά τους στην αύξηση της φωτοσυνθετικής ικανότητας του κλήματος.
Στις ζωηρές ποικιλίες το βλαστολόγημα μπορεί να προκαλέσει ανθόρροια. Στην περίπτωση αυτή είναι καλύτερα να αυξηθεί το φορτίο κατά το χειμερινό κλάδεμα και να ακολουθήσει ένα ελαφρό βλαστολόγημα. Τα μικρά φυτά δεν τα βλαστολογούμε αυστηρά με σκοπό τον όσο το δυνατόν λιγότερο περιορισμό της φυλλικής επιφάνειας. Επίσης σε περιοχές που επικρατούν ισχυροί άνεμοι δεν αφαιρούμε τους βλαστούς από τους βραχίονες γιατί μπορεί να χρειαστούν στο επόμενο κλάδεμα.
Στην πράξη, στα άγονα και ξηρά εδάφη των αμπελουργικών περιοχών, που στις κριτικές για την άμπελο περιόδους υπάρχει πρόβλημα ακόμα και επιβίωσης των κλημάτων είναι ιδιαίτερα επιβεβλημένο το έγκαιρο και σωστό βλαστολόγημα για εξοικονόμηση υγρασίας και προσαρμογή των κλημάτων στις εξαιρετικά δύσκολες αυτές συνθήκες. Επίσης στα γόνιμα και αρδευόμενα εδάφη και στις ζωηρές ποικιλίες όπως Ραζακί, Σουλτανίνα, Σοβινιόν, Σιδηρίτη, Φράουλα κόκκινη κλπ., χρειάζονται πολλές φορές περισσότερα τον ενός βλαστολογήματα.
Με το έγκαιρο και σωστό βλαστολόγημα επιτυγχάνεται:
- οικονομία νερού και θρεπτικών στοιχείων
- καλύτερη ανάπτυξη των βλαστών που απομένουν
- γρηγορότερη και καλύτερη διαμόρφωση των κλημάτων αποτελεί απαραίτητη προπαρασκευαστική εργασία, η οποία ενώ δεν κοστίζεί σχεδόν τίποτα, προσφέρει πάρα πολλά και οι αμπελουργοί την ονομάζουν "καλή δουλειά"
- διευκόλυνση τον επόμενου χειμερινού κλαδέματος
- καλύτερος αερισμός και φωτισμός των βλαστών που απομένουν
- έμμεση αντιμετώπιση του περονόσπορου με την πρόληψη της πρώτης προσβολής που είναι ιδιαίτερα επιζήμια στις τρυφερές ταξιανθίες και τα νεαρά φύλλα, καθώς και την ελάττωσή τον στις επόμενες προσβολές
- καθυστέρηση_του γηρασμού των κλημάτων γιατί δημιουργούν πληγές (βασική αιτία γηρασμού).
Το βλαστολόγημα γίνεται με το χέρι
Ο εργάτης που το πραγματοποιεί πρέπει να γνωρίζει κλάδεμα, να σκέπτεται το παρόν και το μέλλον του κάθε κλήματος . ΄Ετσι επιλέγει τους βλαστούς που θα αφαιρέσει και κρατάει αυτούς που θα χρειαστούν για αντικατάσταση βραχιόνων και καρποφόρων μονάδων, καθώς και αυτούς που είναι κατάλληλοι για κάλυψη κενών στο σχήμα, ανεξάρτητα αν φέρουν ή όχι σταφύλια.
Καλή επιτυχία
Επιμέλεια :Χαλιάπας Δημήτριος
Γεωπόνος
==================================================
Το θαύμα της κοπριάς στ' αμπέλι
Το Νοέμβριο είναι η ώρα να τaϊσουμε το αμπέλι μας.Πρέπει να
αντικαταστήσουμε όλες τις ουσίες που του πήραμε τρυγώντας τα
σταφύλια καθώς και αυτές που ξόδεψε το ίδιο για να κάνει κλαδιά,
φύλλα και να παράγει ενέργεια,απαραίτητη για να ζήσει.Όταν το
αμπέλι "πεινάσει" μας το "δείχνει" με τον δικό του τρόπο.....
Μάλιστα μας λέει ανάλογα με τα συμπτώματα και τι λογής φαγητό
θέλει.
Έτσι παρατηρώντας ο αμπελουργός όλο το χρόνο το αμπέλι του
αποφασίζει αν χρειάζεται λίπασμα,πιο είδος και πόσο θα ρίξει,
κάνοντας τη λεγόμενη βασική λίπανση.Παρατηρεί τις τροφοπενίες,
όπως λέγονται,συνήθως την άνοιξη και το καλοκαίρι,όταν αλλάζει
το χρώμα των φύλλων η γίνονται καχεκτικοί οι βλαστοί και οι καρποί
του αμπελιού.Την λίπανση την κάνουμε με τα βασικά λιπάσματα
τον Νοέμβριο,για να μπορέσουν αυτά να διαλυτοποιηθούν και να
μπορέσει αργότερα το φυτό να τα απορροφήσει από το έδαφος και
να τα αφομοιώσει.Υπάρχουν και άλλα λιπάσματα που τα ρίχνουμε
την περίοδο της βλάστησης και είναι άμεσα αφομοιώσιμα από το
αμπέλι,αλλά γι' αυτά θα μιλήσουμε την άνοιξη.
Παλαιότερα για λίπασμα χρησιμοποιούσαν τις κοπριές των ζώων,
γιατί δεν υπήρχαν άλλα λιπάσματα,αλλά και γιατί το επέτρεπε η
αγροτική οικονομία του κάθε σπιτιού.Σε κάθε αγροτική οικογένεια
εκτρέφονταν ζώα για το κρέας,το γάλα,το μαλί και έτσι η κοπριά
που παράγονταν την έριχναν στις καλλιέργειες
τους και φυσικά και στο αμπέλι.Σήμερα η χρήση των μηχανών
και η αλλαγή στην εκτροφή των ζώων,στράφηκαν οι αμπελουργοί
στη χρήση των βιομηχανοποιημένων χημικών λιπασμάτων.
Η κοπριά πάντως μένει αναντικατάστατη γιατί περιέχει μια μεγάλη ποικιλία
ιχνοστοιχείων και μακροστοιχείων απαραίτητα στη διατροφή των φυτών.
Ακόμα βελτιώνει τις φυσικές ιδιότητες του εδάφους,αυξάνει την οργανική
ουσία και διεγείρει τα ωφέλιμα μικρόβια.
Η κοπριά που θα πέσει στο αμπέλι πρέπει να είναι καλά χωνεμένη,δηλ.να
μείνει για ένα χρόνο τουλάχιστον,γιατί αλλιώς θα μας δημιουργήσει προβ-
λήματα.Χρειάζονται 2-3 τόνοι κάθε 4-5 χρόνια για κάθε στρέμμα ώστε το
αμπέλι μας να είναι παραγωγικό.
Αν δεν καταφέρουμε να βρούμε κοπριά και ρίξουμε λίπασμα,θα πρέπει
να περιέχει οργανική ουσία και στοιχεία που αργούν να διαλυθούν στο
έδαφος και να έρθουν σε αφομοιώσιμη μορφή από το φυτό,όπως είναι ο
φώσφορος και το θειικό κάλι.
Ρίχνουμε,ανάλογα με τον τύπο του λιπάσματος 20-50 κιλά ανά στρέμμα
στη μέση των γραμμών και το σκεπάζουμε σε βάθος 15-20 εκ.ώστε να
απορροφηθεί μέχρι την εποχή που θα το χρειαστεί το αμπέλι μας.
Κάπως έτσι θρέφει ο νοικοκύρης το αμπέλι του,σαν να είναι παιδί του,
με την ίδια φροντίδα κι αγάπη που θρέφει και τα άλλα του παιδιά....................
6/12/08
=======================================
Συνιστώμενες, επιτρεπόμενες
ποικιλίες αμπέλου σε όλη την Ελλάδα
ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ ΑΜΠΕΛΟΥ
31, 99, 110 Richter (κωδικοί αναφοράς Υπουργείου 50550-50551-50552)41B, 420 A Millardet Grasset (κωδικός αναφοράς Υπουργείου 50553-50554) 1103 Paulsen (κωδικός αναφοράς Υπουργείου 50555) 140 Ruggeri (κωδικός αναφοράς Υπουργείου 50556) SO4 (κωδικός αναφοράς Υπουργείου 50557) 5BB Teleki (κωδικός αναφοράς Υπουργείου 50558)50559 Λοιπά 50560 Άγνωστο 50561 Αυτόρριζο
ΑΜΠΕΛΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
Αναδιάρθρωση της αμπελοκαλλιέργειας με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας μέσω της ποικιλιακής μετατροπής των αμπελώνων. Οι λόγοι για τους οποίους χορηγούνται ενισχύσεις από το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης είναι: για απώλεια εισοδήματος εφάπαξ καταβολή 385 έως 440 ευρώ για την εκρίζωση και 255 ως 380 ευρώ για τον επανεμβολιασμό, για εκρίζωση και αναφύτευση 722 έως 840 ευρώ ανά στρέμμα, για φύτευση αμπελώνων 497 έως 615 ευρώ ανά στρέμμα, για τον επανεμβολιασμό 277 ως 345 ευρώ ανά στρέμμα και για βελτίωση τεχνικών διαχείρισης 313 ως 390 ευρώ ανά στρέμμα (20/3/09 Σ.Χατζηγάκης)
ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ
Για την αντιμετώπιση των ασθενειών του ξύλου του αμπελιού απαραίτητη είναι η λήψη προληπτικών μέτρων κατά τη διάρκεια του κλαδέματος. Η εφαρμογή των μέτρων αυτών γίνεται με σκοπό τη μείωση στο ελάχιστο δυνατό, του ποσοτικού δυναμικού του μολύσματος που προσβάλει το ξύλο του αμπελιού. Προληπτικά μέτρα που πρέπει να τηρούνται: √ Το κλάδεμα να γίνεται όσο το δυνατόν αργότερα, στο τέλος του χειμώνα ή στην αρχή της άνοιξης και πάντα με στεγνό καιρό. √ Να κλαδεύονται πρώτα τα γερά πρέμνα ενώ τα άρρωστα να μένουν τελευταία. √ Τα ψαλίδια κλάδου απολυμαίνονται σε διάλυμα φορμόλης 2%.√ Να αποφεύγονται οι μεγάλες τομές. √ Να αφαιρούνται και να καίγονται τα προσβεβλημένα πρέμνα ή τμήματά τους, καθώς και οι προσβεβλημένες κληματίδες. √ Να μη γίνεται λήψη εμβολίων ή μοσχευμάτων από άρρωστα πρέμνα.
ΑΜΠΕΛΙ ΕΥΤΥΠΙΩΣΗ ΙΣΚΑ ΦΩΜΟΨΗ
Την στιγμή του κλαδέματος τα μέτρα ενάντια στις ασθενειών του ξύλου είναι κοινά για την Ευτυπίωση την Ίσκα και την Φώμοψη.
1. Πρέπει να αφαιρούνται με το κλάδεμα οι κεφαλές και κληματίδες που παρουσιάζουν λευκό χρώμα και μικρά μαύρα στίγματα (Φώμοψη) και οι βραχίονες ή τα τμήματα αυτών που έχουν προσβληθεί από Ευτυπίωση ή Ίσκα γιατί αποτελούν πηγές μόλυνσης. Αυτή η παρέμβαση γίνετε μετά από την επισήμανση των συμπτωμάτων που παρατηρούνται κατά την περασμένη βλαστική περίοδο: Την Άνοιξη σημαίνουμε τα πρέμνα που παρουσιάζουν καχεκτική βλάστηση (Ευτυπίωση) και το καλοκαίρι εκείνα που παρουσιάζουν μεσονεύρια χλώρωση (Ίσκα) καστανές κηλίδες στη βάση των κληματίδων (Φώμοψη) ώστε να κλαδευτούν με προσοχή.
2. Το κλάδεμα να καθυστερεί όσο το δυνατόν και να γίνεται προς το τέλος του χειμώνα-αρχές άνοιξης, σε μέρες χωρίς βροχή, άνεμο και παγετό. Να κλαδεύονται πρώτα τα υγιή πρέμνα και στο τέλος τα ασθενή. Να αποφεύγονται κατά το δυνατόν οι μεγάλες τομές κλαδέματος. Ενδιάμεσα να απολυμαίνονται τα εργαλεία κλαδέματος .
3. Ο ανασχηματισμός των πρέμνων με συμπτώματα μπορεί να γίνει με τομή στο υγιές ξύλο, κάτω από την μόλυνση εκεί που υπάρχει ή ελπίζουμε να εκπτυχθεί κάποιος λαίμαργος. Πρέπει να αφαιρούμε τμήματα του προσβεβλημένου βραχίονα προς τον κορμό μέχρι που να μην παρουσιάζετε πλέον σάπισμα είτε με μορφή σκληρού καστανού ξύλου (Ευτυπίωση) είτε με μορφή εύθρυπτου ξανθού ξύλου (Ίσκα).
4. Ξεριζώστε και κάψτε τα ξερά πρέμνα, καθώς και αυτά που είναι πολύ προσβεβλημένα και δεν γίνεται να ανασχηματιστούν από λαίμαργους. Καταστρέψτε με φωτιά τα υπολείμματα του κλαδέματος ηλικίας πάνω από 2 έτη (κούτσουρα).
5. Αυτά τα μέτρα είναι αποτελεσματικά όταν είναι συλλογικά. Κάθε αμπελουργός πρέπει να παρακινήσει τους κοντινούς αμπελουργούς που αμελούν.
ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΗ ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΟ ΑΜΠΕΛΙ
Οι ασθένειες του ξύλου (ίσκα, φόμοψη, ευτυπίωση, τσιλίκ μαράζι) είναι από τις πιο σοβαρές ασθένειες της αμπέλου. Η δράση τους είναι μακροχρόνια και σταδιακά υποβαθμίζουν ποσοτικά και ποιοτικά την παραγωγή του αμπελώνα. Η καταπολέμηση τους, εάν εξαπλωθούν, είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Η χειμωνιάτικη φυτοπροστασία στο αμπέλι περιλαμβάνει κυρίως καλλιεργητικές φροντίδες και τεχνικές, ανέξοδες και αποδεδειγμένα αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών. Η εφαρμογή των καλλιεργητικών μέτρων είναι η βάση της ολοκληρωμένης καταπολέμησης και αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας κατά των παθογόνων γι’ αυτό επισημαίνονται και συστήνονται:
Οδηγίες:
1 Το κλάδεμα να γίνεται όψιμα (προς το τέλος του χειμώνα) και με ξηρό καιρό.
2 Τα προσβεβλημένα φυτικά τμήματα (κληματίδες ασπρισμένες ή κούφιες, ξεροί βραχίονες) να αφαιρούνται προσεκτικά και μαζί με τα χοντρά στοιχεία του κλαδέματος (κορμοί, βραχίονες) να καίγονται άμεσα. Τα αρρωστημένα πρέμνα να κλαδεύονται τελευταία, εφόσον έχουν σημανθεί κατά την περασμένη βλαστική περίοδο.
3 Να αποφεύγονται οι μεγάλες κλαδοτομές και να απολυμαίνονται τα εργαλεία κλαδέματος.
4 Να γίνεται επάλειψη των κλαδοτομών με επικαλυπτικό πληγών.
5 Πρέμνα με συμπτώματα ίσκας να ξεριζώνονται και να καίγονται.
6 Η αποτελεσματικότητα των παραπάνω μέτρων αυξάνει όταν εφαρμόζονται στο σύνολο των αμπελώνων μιας περιοχής.
ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΙ ΨΕΚΑΣΜΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ
Οι Ασθένειες του ξύλου οφείλονται σε σύμπλοκο μυκήτων με χαρακτηριστικά συμπτώματα, εμφανίζονται σε νεαρά και ηλικιωμένα πρέμνα και μακροπρόθεσμα μπορεί να προκαλέσουν την ξήρανσή τους.
Οι κυριότερες ασθένειες ξύλου που έχουν παρατηρηθεί στην περιοχή μας είναι:
ΙΣΚΑ: Συμπτώματα: Η ασθένεια προκαλεί σταδιακή ή απότομη ξήρανση του πρέμνου και των βραχιόνων κατά τη θερμή περίοδο του καλοκαιριού. Στα φύλλα της βάσης των βλαστών δημιουργούνται αποχρωματισμοί μεταξύ των νευρώσεων και ξηράνσεις στην περιφέρεια. Σε εγκάρσια τομή το προσβεβλημένο ξύλο εμφανίζεται κιτρινόλευκο, με υφή σπογγώδη και μαλακή.
ΦΩΜΟΨΗ: Συμπτώματα: Οι βλαστοί στενεύουν στη βάση τους και ο φλοιός παρουσιάζει νεκρώσεις και σχισμές κυρίως στα δύο ή τρία πρώτα μεσογονάτια διαστήματα. Επάνω στους προσβεβλημένους βλαστούς που παίρνουν χρώμα άσπρο εμφανίζονται μικρά μαύρα στίγματα που είναι οι καρποφορίες του μύκητα. Η ασθένεια μέχρι στιγμής διαπιστώνεται σε περιορισμένη έκταση.
ΕΥΤΥΠΙΩΣΗ: Συμπτώματα: Εμφανίζονται πιο έντονα την άνοιξη και είναι: -Καθυστερημένη και καχεκτική βλάστηση των πρέμνων. -Οι βλαστοί έχουν κοντά μεσογονάτια, τα φύλλα είναι μικρά, κατσαρά, με περιφερειακές νεκρώσεις. -Τα προσβεβλημένα πρέμνα παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους βραχίονες και κεφαλές ξερές. Προληπτικά μέτρα αντιμετώπισης των ασθενειών ξύλου: -Καθυστέρηση του κλαδέματος όσο πιο αργά γίνεται, κοντά στο φούσκωμα των ματιών και εφαρμογή του με ξηρό καιρό. -Αφαίρεση και καύση των προσβεβλημένων ή ύποπτων τμημάτων των πρέμνων. -Περιορισμός των μεγάλων τομών κλαδέματος. -Κλάδεμα πρώτα των υγιών πρέμνων και στη συνέχεια των ύποπτων ή προσβεβλημένων και στο ενδιάμεσο απολύμανση των εργαλείων κλαδέματος με καθαρό οινόπνευμα, διάλυμα φορμόλης ή λυζόλης 5%. -Επανεγκατάσταση των προσβεβλημένων πρέμνων με λαίμαργους βλαστούς, από τους οποίους θα αφαιρεθούν πρώτα όλα τα νεκρά τμήματα και θα απολυμανθούν οι τομές. -Επισήμανση την καλοκαιρινή περίοδο των πρέμνων που παρουσιάζουν συμπτώματα για να ξεριζωθούν ή να κλαδευτούν χωριστά το χειμώνα. Φάρμακα: Συνιστάται να αποφεύγονται τα κλαδέματα στις περιόδους που επικρατούν παγετοί.
ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ Για την καταπολέμηση της Ίσκας και της Ευτυπίωσης δεν υπάρχουν εγκεκριμένα σκευάσματα. Για τη Φώμοψη είναι τα εξής: 1. Αζοξυστρομπίν + Φολπέτ 2. Μανκοζέμπ 3. Μεταλαξύλ+ Φολπέτ 4. Μετιράμ 5. Ντιθειανόν 6. Συμοξανίλ + Μανέμπ 7. Φολπέτ 8. Φολπέτ + Οξυχλωριούχος χαλκός 9. Φοσετύλ ΑΛ + Φολπέτ